Bertrand Dibandjo geeft Frans op het havo en het vwo van het Corlaer College in Nijkerk. Hij werkt met de nieuwste editie van Grandes Lignes die veel mogelijkheden biedt voor formatief evalueren. Tijdens de les maakt hij bijvoorbeeld gebruik van instrumenten als Slim stampen en de oefentoetsen. Eigenlijk is hij de hele tijd bezig met formatief evalueren: ‘Ik wil dat leerlingen blij zijn met de feedback die ze krijgen, zodat ze daarvan groeien. Daar is nog wel een cultuurverandering voor nodig!’
‘Het onderwijs was lange tijd vooral gebaseerd op het geven van cijfers,’ vertelt Bertrand. ‘We hebben onze leerlingen zo opgevoed dat ze bij een toets of opdracht meteen vragen: “Is het voor een cijfer?” Als het antwoord daarop “nee” is, doen ze hun best niet. En is het cijfer eenmaal gegeven, dan denken ze dat ze klaar zijn; dat het leerproces is afgerond, of ze nu een 6 of een 8 hebben gehaald. Gelukkig komt er langzaam verandering in deze manier van denken, nu steeds meer scholen op een formatieve manier gaan werken.’
Summatief en formatief
‘
Met summatief toetsen geef je een cijfer als het klaar is. Wanneer je formatief werkt, is evalueren onderdeel van het leerproces. Je kijkt constant naar wat goed gaat en wat verbeterpunten zijn en hoe de leerling daaraan kan werken. Het is een andere manier van denken waarin we leerlingen moeten opvoeden. Grandes Lignes biedt verschillende mogelijkheden om formatief te evalueren en formatieve feedback te geven aan leerlingen. Die mogelijkheden benut ik om ervoor te zorgen dat leerlingen leren, zonder dat het wordt gekoppeld aan een keihard cijfer. Als leerlingen een oefentoets hebben gemaakt, geeft de methode zelf aan waaraan ze nog moeten werken. Als ze dat hebben gedaan, kunnen ze nóg een oefentoets maken. Ik vind het een mooi instrument. En ook Slim stampen kun je formatief inzetten.’
Rubrics
‘Slim stampen en de oefentoetsen maken onderdeel uit van de gepersonaliseerde leeromgeving bij Grandes Lignes. Maar in feite zijn alle onderdelen van de methode geschikt voor formatieve evaluatie. Het is belangrijk dat je als docent kijkt hoe je feed forward en feedback geeft aan leerlingen. Hoe zorg je ervoor dat leerlingen blij zijn met feedback en ervan groeien?
Aan het einde van het hoofdstuk maken leerlingen een Tâche of opdracht. Ik geef leerlingen een rubric achter de Tâche. Die neem ik met hen door, zodat ze weten waarop ze moeten letten bij het maken van de Tâche. Als ze klaar zijn, kunnen ze zelf aan de hand van de rubric beoordelen of ze aan de eisen voldoen. Vervolgens wisselen ze hun werk uit met een medeleerling en geven ze elkaar feedback met behulp van de bijbehorende rubric. Daarna reflecteren ze daarop aan de hand van een format dat ik daarvoor heb gemaakt.’
Feedback
‘Ik stel op verschillende niveaus vragen aan mijn leerlingen. Daarnaast leer ik leerlingen hoe ze elkaar goede feedback kunnen geven. Als je een opdracht van iemand beoordeelt, is het bijvoorbeeld niet genoeg als je aangeeft dat het goed is. Je moet ook aangeven waaróm je het goed vindt. Hierover gaan we met elkaar in gesprek. Op die manier krijgen leerlingen ook waardering voor de kwaliteit van de feedback die ze krijgen.’
Meer weten? Wil je net als Bertrand ook minder toetsen voor een cijfer en meer formatief werken met je leerlingen? Volg dan een training Formatief evalueren en gepersonaliseerd leren bij Noordhoff Academy.