Saskia Heuckelbach,
Adviseur, coach en trainer op het gebied van gepersonaliseerd leren
Na de zomer is het zover. Je start op een nieuwe school, óf zelfs met je eerste baan in het onderwijs. Papiertje op zak, ervaringen opgedaan tijdens stages, vol kennis en leuke ideeën. Of: je hebt de knoop doorgehakt en kiest als zij-instromer voor een carrière in het onderwijs. Hoe dan ook: je bent er klaar voor! Alhoewel… Het is toch best spannend. Wat kun je doen om (de start van) het schooljaar te laten slagen? Deze drie tips kunnen je daarbij helpen.
1. Relatie vóór leren
Een goede lesvoorbereiding is belangrijk. Je weet wat de leerdoelen zijn en welke didactiek je wilt inzetten om de leerlingen daar naartoe te begeleiden. Maar weet je wat pas echt veel oplevert? Jouw voorbereiding durven los te laten. Houd ogen en oren open bij de ontmoetingen met jouw klas. Wat speelt er? Wat zit leren in de weg en wat biedt juist handvatten om tot écht leren te komen?
Een voorbeeld: 3 havo komt met veel rumoer bij jouw lokaal aan. Je vraagt hun te gaan zitten en hun spullen erbij te pakken. Dat duurt lang! Vervelend, want je hebt veel met ze te bespreken. Je moet al bij de start boos worden en als je eindelijk met de uitleg kunt beginnen, zie je veel lege blikken en leerlingen die met elkaar blijven smoezen. Wat zou er gebeuren als je met deze klas in gesprek gaat? Waarom zijn ze zo druk? Wellicht hebben ze net een moeilijke toets gehad? Of hebben twee kemphanen ruzie? Als je hier aandacht voor hebt, investeer je in de relatie met de klas. Leerdoelen heb je nu wellicht niet behaald, maar je hebt wel geïnvesteerd in een duurzame relatie – de voorwaarde voor leren.
2. Blijf bij jezelf
Klassenmanagement is een relevant onderdeel van jouw werk als docent. Zorgen voor een veilig leerklimaat vereist interventies. Een goede docent heeft voelsprieten voor dat wat er speelt en reageert daar op een authentieke manier op. De ‘juiste’ interventie is voor elke docent anders. Speel geen rol, maar blijf bij jezelf.
Een voorbeeld: In 2 mavo gaan de leerlingen steeds slordiger om met het meebrengen van hun schrift en boek. Een ervaren collega geeft altijd strafregels op als leerlingen hun spullen niet op orde hebben. Dus dat doe jij ook. Maar al snel merk je dat dit een flinke administratie met zich meebrengt. En daar ben jij nou net niet zo sterk in. Wat te doen? Wellicht laat jij de nalatige leerlingen het liefst nakomen – je werkt toch altijd door op school. Of je kiest voor een ludieke oplossing en laat de leerling zonder boek een verwerkingsopdracht verzinnen. Er is geen ‘goede’ of ‘verkeerde’ interventie, zolang deze maar bij jou past.
3. Investeer en incasseer
Iedere school heeft zijn eigen cultuur; zijn eigen (on)geschreven regels. Gun jezelf de tijd om deze te leren kennen. Investeer in deze ‘onderdompeling’ door gesprekken aan te gaan, door tijdens de pauzes meerdere collega’s te ontmoeten, door te observeren en door lessen van collega’s bij te wonen. Wees deze eerste periode niet te streng voor jezelf. Je zult ‘fouten’ maken, tegen je eigen grenzen aanlopen, maar ook tegen die van de school. Laat je niet uit het veld slaan. Leren gaat voor jou – net als voor jouw leerlingen – immers met vallen en opstaan.
Straks ga je werken met leerlingen. Jongens en meiden die kunnen en willen groeien. En jij mag bijdragen aan die ontwikkeling. Geweldig! Dat is iets om naar uit te kijken. Bovenstaande tips geven wat handvatten voor een succesvolle start. Maar de belangrijkste sleutel tot succes heb jijzelf in handen: dat ben jij!